คุณเคยมีประสบการณ์น้ำตาไหลขณะหั่นหัวหอมไหม? นี่เป็นปรากฏการณ์ที่พบได้บ่อย แต่คุณเคยสงสัยไหมว่าทำไมมันถึงเกิดขึ้น? หัวหอมปล่อยสารเคมีบางชนิดที่กระตุ้นให้เกิดปฏิกิริยาต่อดวงตา ทำให้เกิดอาการระคายเคืองและไม่สบายตัว 

บทความนี้จะพาไปสำรวจว่าทำไมหัวหอมถึงทำให้เราน้ำตาไหล สารใดที่เป็นสาเหตุของการระคายเคืองนี้ และวิธีหั่นหัวหอมโดยไม่ต้องทนกับน้ำตาที่ไหลออกมา นอกจากนี้เราจะให้คำแนะนำเกี่ยวกับวิธีการจัดการกับหัวหอมอย่างปลอดภัยและลดผลกระทบจากปฏิกิริยานี้.

ทำไมหั่นหัวหอมแล้วน้ำตาไหล?

การหั่นหัวหอมแล้วน้ำตาไหลเป็นประสบการณ์ที่หลายคนต้องเผชิญเมื่อต้องเตรียมอาหารที่มีหัวหอมเป็นส่วนประกอบหลัก เช่น สลัด, ซุป, หรือผัดต่างๆ 

หากคุณเคยสัมผัสกับอาการแสบตาและน้ำตาไหลระหว่างการหั่นหัวหอม คุณคงสงสัยว่าทำไมมันถึงเกิดขึ้น และจะมีวิธีหลีกเลี่ยงหรือไม่ ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปหาคำตอบและวิธีการที่สามารถช่วยลดปัญหานี้ได้

หัวหอมมีสารอะไรทำให้แสบตา?

หัวหอมมีสารเคมีที่ชื่อว่า “ซัลฟอกนิก” (Syn-Propanethial-S-oxide) ซึ่งเป็นสารที่สร้างความระคายเคืองต่อดวงตา เมื่อเราเริ่มหั่นหัวหอม เซลล์ของหัวหอมจะถูกทำลาย และสารซัลฟอกนิกนี้จะถูกปล่อยออกมาในอากาศ 

สารนี้จะระเหยขึ้นไปในอากาศและเข้าตา ซึ่งจะกระตุ้นการหลั่งน้ำตาเพื่อล้างสารที่ระคายเคืองออกจากตา น้ำตาที่หลั่งออกมาคือการปกป้องตาไม่ให้ได้รับความเสียหายจากสารเคมีที่ระคายเคืองนั่นเอง

กระบวนการนี้เกิดขึ้นโดยที่สารซัลฟอกนิกที่ถูกปล่อยออกมาจะทำปฏิกิริยากับน้ำในตาของเราและเปลี่ยนเป็นกรดซัลฟิวริก (Sulfuric Acid) ซึ่งมีความเป็นกรดสูงและทำให้เกิดอาการแสบตา น้ำตาจึงเริ่มไหลออกมาเพื่อทำการบรรเทาอาการระคายเคืองนี้

นอกจากหัวหอมแล้ว, กระเทียมก็เป็นอีกหนึ่งพืชที่มักทำให้เกิดการระคายเคืองเมื่อหั่นหรือบด เนื่องจากกระเทียมมีสารที่คล้ายคลึงกันที่สามารถทำให้เกิดอาการแสบตาหรือระคายเคืองต่อดวงตาเช่นเดียวกับหัวหอม

หั่นหอมแดงยังไงไม่ให้แสบตา?

หลายคนอาจสงสัยว่ามีวิธีหั่นหัวหอมเพื่อไม่ให้แสบตาหรือไม่ โดยเฉพาะหอมแดงที่มักจะทำให้แสบตาได้เหมือนกัน ต่อไปนี้คือลองใช้วิธีที่อาจช่วยลดการระคายเคืองจากการหั่นหัวหอม

แช่หัวหอมในน้ำเย็นก่อนหั่น

การแช่หัวหอมในน้ำเย็นประมาณ 10-15 นาที ก่อนที่จะหั่นสามารถช่วยลดการปล่อยสารซัลฟอกนิกออกมาได้ เพราะน้ำจะช่วยปิดกั้นการระเหยของสารนี้ออกมาในอากาศ

ใช้มีดที่คม

การใช้มีดที่คมในการหั่นหัวหอมจะช่วยลดการทำลายเซลล์ของหัวหอม ซึ่งจะลดการปล่อยสารเคมีที่ระคายเคืองออกมา การหั่นด้วยมีดที่คมจะทำให้หัวหอมถูกตัดเรียบและลดความเสี่ยงในการปล่อยสารที่ทำให้แสบตา

หั่นใกล้พัดลมหรือเครื่องดูดฝุ่น

การใช้พัดลมหรือเครื่องดูดฝุ่นช่วยให้สารที่ระเหยออกมาจากหัวหอมถูกดูดออกไปจากอากาศและลดความเสี่ยงที่สารเหล่านั้นจะเข้าตา

ใส่แว่นตากันน้ำตา

การสวมแว่นตากันน้ำตาหรือแว่นตาแว่นกันฝุ่นอาจช่วยป้องกันสารที่ระเหยจากหัวหอมจากการเข้าตาของเรา ซึ่งอาจลดอาการแสบตาได้

ใช้เครื่องหั่นหรือเครื่องบด

ถ้าคุณต้องหั่นหัวหอมในปริมาณมาก การใช้เครื่องหั่นหรือเครื่องบดจะช่วยลดการสัมผัสของหัวหอมกับอากาศและช่วยลดการปล่อยสารที่ทำให้เกิดน้ำตา

วิธีลดการระคายเคืองจากหัวหอมอื่นๆ

นอกจากวิธีการหั่นที่กล่าวไปแล้ว ยังมีวิธีการอื่นๆ ที่สามารถช่วยบรรเทาอาการระคายเคืองจากหัวหอมได้:

หั่นในที่มีการระบายอากาศดี

การหั่นหัวหอมในห้องที่มีการระบายอากาศดี เช่น ใกล้หน้าต่างหรือในห้องที่มีพัดลม จะช่วยลดการสะสมของสารที่ระคายเคืองในอากาศ

ใช้กระดาษชำระหรือผ้าชุบน้ำ

บางคนพบว่าใช้กระดาษชำระหรือผ้าชุบน้ำเช็ดรอบๆ หัวหอมระหว่างการหั่น สามารถช่วยลดการปล่อยสารเคมีที่ระคายเคืองออกมาในอากาศ

ทำความสะอาดมีดและเขียงหลังหั่น

สารที่ระคายเคืองจากหัวหอมอาจติดอยู่ที่มีดและเขียงหลังการหั่น ดังนั้นการทำความสะอาดเหล่านี้หลังการหั่นจะช่วยลดการสัมผัสกับสารเคมีที่อาจทำให้เกิดการระคายเคืองในครั้งถัดไป

สารซัลฟอกนิกและผลกระทบต่อสุขภาพ

การที่สารซัลฟอกนิก (Syn-Propanethial-S-oxide) ทำให้เกิดอาการแสบตานั้นไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพในระยะสั้น อย่างไรก็ตาม หากมีการสัมผัสสารนี้ในปริมาณมากหรือบ่อยครั้ง อาจทำให้เกิดการระคายเคืองที่มากขึ้นได้ ซึ่งในบางกรณีอาจทำให้เกิดอาการอื่นๆ เช่น แสบคอหรือหายใจลำบาก

แต่ต้องบอกว่าปริมาณสารที่ปล่อยออกมาจากการหั่นหัวหอมในครัวเรือนนั้นอยู่ในระดับที่ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพแต่อย่างใด ดังนั้นอาการน้ำตาไหลจึงถือเป็นเพียงการตอบสนองธรรมชาติของร่างกายในการกำจัดสารที่ระคายเคืองเท่านั้น

สรุป

การหั่นหัวหอมและน้ำตาไหลเป็นผลจากการที่หัวหอมปล่อยสารซัลฟอกนิกที่ทำให้เกิดการระคายเคืองต่อดวงตา ซึ่งเป็นปฏิกิริยาธรรมชาติที่ช่วยปกป้องตาจากสารที่เป็นอันตราย 

การหลีกเลี่ยงอาการนี้สามารถทำได้ด้วยการแช่หัวหอมในน้ำเย็น, ใช้มีดคม, หรือใช้เครื่องมือที่ช่วยดูดซับสารที่ระคายเคืองออกจากอากาศ นอกจากนี้การทำความสะอาดพื้นที่หั่นให้สะอาดก็เป็นอีกวิธีที่ช่วยลดการสัมผัสกับสารเคมีที่ทำให้เกิดอาการน้ำตาไหลได้